Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (ΠΟΥ) έχει αναγνωρίσει την σπουδαιότητα της ψυχικής υγείας από την ίδρυσή του, και αυτό αντικατοπτρίζεται στον ορισμό της υγείας που υπάρχει στο καταστατικό του, και ο οποίος αναφέρει ότι η υγεία δεν είναι "απλώς η απουσία νόσου ή ασθένειας", αλλά, "μια κατάσταση πλήρους σωματικής, ψυχικής και κονωνικής ευεξίας". Γενικά
Η σχέση ψυχοπιεστικών γεγονότων, συναισθηματικών διαταραχών και ανοσολογικών απαντήσεων του οργανισμού του ανθρώπου, με τελικό αποτέλεσμα τη διατάραξη της υγείας του, είναι πλέον επιστημονικά τεκμηριωμένο και έχει ιδιαίτερα τονιστεί ότι οι ψυχικές αντιδράσεις στο stress έχουν και σωματικές επιπτώσεις. Η ψυχοσωματική ιατρική δίνει έμφαση στην ενότητα ψυχικού οργάνου και σώματος και στη μεταξύ τους αλληλεπίδραση.
Αν και οι περισσότερες σωματικές διαταραχές επηρεάζονται από το στρες, τη σύγκρουση ή το γενικευμένο άγχος, ορισμένες διαταραχές επηρεάζονται επηρεάζονται περισσότερο από τις υπόλοιπες. Οι σωματικές επιπτώσεις του stress αναπτύσσονται είτε μέσω της επίδρασης της δυσλειτουργίας του αυτόνομου νευρικού συστήματος στις σπλαγχνικές λειτουργίες (πχ. στο καρδιαγγειακό, στο γαστρεντερικό σύστημα), είτε μέσω της διατάραξης της ισορροπίας του ψυχο-νευρο-ενδοκρινο-ανοσοποιητικού συστήματος.
Το παρατεταμένο stress μπορεί να προκαλέσει σωματικές μεταβολές, που οδηγούν σε σωματική διαταραχή και κάθε άτομο έχει ένα όργανο-στόχο που είναι γενικά πιο ευάλωτο: άλλοι στο στομάχι, άλλοι στην καρδιά και άλλοι στο δέρμα.
Τα άτομα που είναι χρόνια χρόνια ασθενείς ή καταθλιπτικοί είναι περισσότερο ευάλωτα σε σωματική ή ψυχοσωματική νόσο.
Σωματικές Παθήσεις
Σύμφωνα με την Αμερικανική Ψυχιατρική Εταιρεία και το διαγνωστικό σύστημα DSM-IV-TR, οι ψυχοσωματικές διαταραχές ταξινομούνται στην κατηγορία: "Ψυχολογικοί παράγοντες που επηρεάζουν τη γενική σωματική κατάσταση" και θα πρέπει να πληρούνται τα ακόλουθα δυο κριτήρια:
- να είναι παρούσα μια γενική σωματική κατάσταση, και
- να την επηρεάζουν αρνητικά ψυχολογικοί παράγοντες (σχετίζεται με την έναρξη ή την επιδείνωση της σωματικής κατάστασης)
- Κεφαλαλγίες (συνήθως κεφαλαλγίες τάσης, ημικρανίες)
- Στηθάγχη
- Αρρυθμίες
- Άσθμα
- Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος
- Ρευματοειδής Αρθρίτιδα
- Οστεοαρθρίτιδα
- Πεπτικό έλκος
- Νόσος Raynaud (περιφερειακή αγγειοσύσπαση που σχετίζεται με το κάπνισμα και το στρες)
- Υπόταση και λιποθυμία (που οφείλεται σε οξύ άγχος ή φόβο)
- Κνίδωση και αγγειοοίδημα (σχετίζεται με χρόνιο άγχος, κατάθλιψη, κνησμός γίνεται χειρότερος με το άγχος)
- Λεύκη
- Γυροειδής αλωπεκία
Στρεσσογόνοι Παράγοντες
Οι πιο συχνοί στρεσσογόνοι παράγοντες της ζωής του ατόμου που μπορεί να εκδηλώσουν ψυχοσωματική διαταραχή, σε ιεραρχική αξιολόγηση είναι οι παρακάτω:
- Θάνατος συζύγου
- Διαζύγιο
- Θάνατος στενού οικογενειακού μέλους
- Συζυγικός αποχωρισμός
- Βαριά σωματική βλάβη ή νόσος
- Απόλυση από την εργασία
- Φυλάκιση
- Θάνατος στενού φίλου
- Κύηση
- Αναδιάρθωση επιχείρισης